Lök lífsskilyrði unglinga, hvort heldur sem þau felast í bágri fjárhagsstöðu heimilisins ellegar í miklum samfélagslegum ójöfnuði, eru heilsufarslegur áhættuþáttur. Í þessari rannsókn voru notuð gögn úr íslenskum hluta alþjóðlegrar rannsóknar á heilsu og lífskjörum skólabarna (Health Behaviour in School-Aged Children – HBSC). Svörum var safnað frá nemendum í 6., 8. og 10. bekk árin 2006, 2010, 2014 og 2018. Þeir voru spurðir um tíðni höfuðverkja, magaverkja, bakverkja, depurðar, pirrings, svefnörðugleika og verkja í hálsi, herðum og útlimum. Félagshagfræðileg staða var metin út frá spurningu um fjárhagslega stöðu fjölskyldunnar miðað við aðra.
Um þriðjungur unglinga upplifði tíða verki og vanlíðan. Tíðni þessara sállíkamlegu umkvartana jókst mikið á tímabilinu. Bág fjárhagsstaða fjölskyldu, tvö- til fjórfaldaði líkurnar á því að unglingar fyndu fyrir tíðum einkennum. Þessar niðurstöður gefa til kynna að mikilvægt sé fyrir þá aðila sem meðhöndla verki og vanlíðan ungmenna að kynna sér félagslega stöðu þeirra og hvaða áhrif hún getur haft.
Höfundur: Ársæll Már Arnarsson
Um höfundinn
Ársæll Már Arnarsson (arsaell@hi.is) er prófessor í tómstunda- og félagsmálafræði við Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Hann lauk B.A.-prófi í sálfræði 1993, M.S.-gráðu í heilbrigðisvísindum 1997 og Ph.D.-gráðu í líf- og læknavísindum frá Háskóla Íslands árið 2009. Síðastliðinn áratug hafa rannsóknir hans aðallega beinst að heilsufari og líðan unglinga.
Kristinn Ingvarsson 
