HVAÐ ER SJÁLFSTJÓRNUN OG HVAÐA ÞÝÐINGU HEFUR HÚN FYRIR ÞROSKA BARNA OG UNGMENNA?

Gríðarleg fjölgun hefur orðið á rannsóknum á sjálfstjórnun (e. self-regulation) á síðustu áratugum. Rannsóknir sem sprottnar eru úr margvíslegum fræðilegum grunni hafa sýnt að geta barna, ungmenna og fullorðinna til að stýra eigin hugsun, hegðun og tilfinningum stuðlar að heilbrigðum þroska á fjölmörgum sviðum lífsins, allt frá samskiptum til námsgengis og heilsufars. Því liggur fyrir mikil þekking um þetta hugtak en í ljósi þess að skilgreiningar eru mismunandi er sú þekking brotakennd og erfitt að gefa einfalda, skýra mynd af stöðu hennar.

Markmið greinarinnar er að gefa mynd af því hvað felst í hugtakinu sjálfstjórnun og rekja stuttlega hvernig það tengist þroska barna og ungmenna. Hugtakið sjálfstjórnun verður skilgreint, því lýst hvernig það skarast við ýmis tengd hugtök, og greinist frá þeim, svo sem sjálfsaga og ADHD, muninum á sjálfstjórnun barna og ungmenna verður lýst og greint frá rannsóknum sem skýra hvaða tengsl sjálfstjórnun hefur við farsælan þroska barna og ungmenna.

Höfundar: Steinunn Gestsdóttir og Jóhanna Cortes Andrésdóttir

►Sjá grein

Um höfunda

Steinunn Gestsdóttir (steinuge@hi.is) er aðstoðarrektor kennslumála og þróunar við Háskóla Íslands og prófessor við sálfræðideild sama skóla. Hún lauk B.A.-prófi í sálfræði frá Háskóla Íslands 1996, M.A.-prófi í sálfræði frá Boston University 2001 og doktorsprófi í þroskasálfræði frá Tufts University í Bandaríkjunum 2005. Rannsóknir Steinunnar snúa einna helst að því hvernig sjálfstjórnun þróast og breytist á unglingsárum og þýðingu þess fyrir annan þroska ungmenna. Hún hefur einnig beint sjónum að sjálfstjórnun barna á leikskólaaldri og við upphaf grunnskólagöngu og tengslum hennar við velferð barna síðar meir.

Jóhanna Cortes Andrésdóttir (jca@hi.is) lauk B.A.-gráðu í sálfræði frá Háskóla Íslands árið 2001, M.Sc.-gráðu í lestrarfræðum frá sálfræðideild University of York, Englandi, árið 2005 og Cand.Psych.-gráðu í klínískri sálfræði frá sálfræðideild Háskóla Íslands árið 2007. Hún starfaði sem sálfræðingur við leik- og grunnskóla Reykjavíkurborgar frá 2008–2017 og leggur nú stund á doktorsnám í þroskasálfræði við Háskóla Íslands. Rannsóknaráhugi hennar beinist að tengslum sjálfstjórnunar, ADHD og námsgengis.