Dr. Broddi Jóhannesson var einn áhrifamesti skólamaður tuttugustu aldar á Íslandi. Hann lét til sín taka á nánast öllum sviðum menntunar- og skólastarfs. Broddi var sjálfstæður hugsuður. Hann fléttaði saman vísindarannsóknir, íslenska bændamenningu, eigin athuganir og reynslu á afar frumlegan og sérstæðan hátt. Reyndar setti hann aldrei fram grundvallarkenningar sínar í samræmdri heild. Hann bauð ekki heldur upp á formúlur eða staðlaðar skyndilausnir í kennslu og skólastarfi. Þess í stað lagði hann áherslu á frelsi nemenda og kennara til þess að velja sér verkefni, ákveða kennsluaðferðir og efnistök, takast á við óvissu og efla kjark efans. Þannig vildi Broddi ná því markmiði skólastarfs að veita öllum nemendum jafnt sem kennurum tækifæri til þess að verða sjálfstæðir, skapandi einstaklingar, tilbúnir til þess að takast á við viðfangsefni daglegs lífs og sækja fram á eigin forsendum.
Í þessari grein er fjallað um nokkrar grunnhugmyndir Brodda um uppeldi og skólastarf. Þá er leitast við að sýna fram á hvernig Broddi vann með þaulhugsað greiningarkerfi er setti manngildið ofar skrifræði, frelsi og sköpun ofar stöðluðum vinnubrögðum og gagnrýnin vinnubrögð ofar kennivaldi og kreddutrú.
Höfundur: Þórólfur Þórlindsson
Um höfundinn
Þórólfur Þórlindsson (thorotho@hi.is) er prófessor emerítus í félagsfræði við Félags- og mannvísindadeild Háskóla Íslands. Hann hefur fengist við rannsóknir og kennslu á ýmsum sviðum félagsfræði.
Efnisorð: Broddi Jóhannesson; menntamál; kennsla; uppeldisfræði; vísindi; frelsi; mannúð
Kristinn Ingvarsson
Kristinn Ingvarsson